Archief

Tenzij je een beter plan hebt (2017)

Anoek Nuyens en Rebekka de Wit maakten eerder de voorstelling Tenzij je een beter plan hebt; een zoektocht rondom het begrip post-humanisme en de vraag waarom er maar geen paradigmawissel plaatsvindt naar een minder destructief en vervuilend wereldbeeld? Komt dat omdat de klimaatcrisis eigenlijk een verbeeldingscrisis is?

In samenwerking met journalisten, activisten, filosofen, juristen en een mediastrateeg gaan ze op zoek naar een manier om een wereld te verbeelden waar de mens niet de maat der dingen is. Hieronder vind je een selectie van die gesprekken. Ze vonden allemaal meteen na de voorstelling plaats en werden opgenomen in verschillende steden.

Erno Eskens

Volgens filosoof Erno Eskens is het zinvol aan dieren rechten toe te kennen. Via dierenrechten kan het lot van het dier verbeterd worden, ook al ontberen ze de spreekvaardigheid om die rechten op te eisen. Hij wijst op de gestage uitbreiding van de kring van wezens met rechten. Vroeger deden alleen rijke, witte mannen ertoe. Nu hebben vrouwen, armen en kinderen rechten. Het toekennen van rechten aan dieren is simpelweg de volgende stap – niet principieel anders dan vorige stappen. Dit gaat nog wel even duren voordat we ‘klaar zijn’ voor deze omslag – nog zo’n 200 jaar gokt Erno. Ondanks deze lange weg is het van belang vaart te maken omdat we zolang niet kunnen wachten.

Jan Van De Venis

Jan van de Venis is zelfbenoemd ombudsman voor toekomstige generaties. In Utrecht sprak hij over rechtvaardigheid voor de generaties die na ons komen. Het klimaat in een paar generaties ontwrichten voor alle generaties na ons, is niet rechtvaardig.

Jan wil daarom dat het recht op een gezond en schoon leefmilieu van huidige en toekomstige generaties wordt opgenomen in de Nederlandse Grondwet. Het voordeel van een raamwerk voor de rechten van toekomstige generaties is dat individuen zo in staat zijn om desnoods tot voor de rechter deze rechten te claimen. De zaak van Urgenda is daar al een goed voorbeeld van.

Jelmer Mommers

Jelmer Mommers schreef de afgelopen jaren tal van artikelen voor De Correspondent over de effecten van klimaatverandering en hoe dit tegen te gaan. Met Jelmer spraken we over de rol van verbeelding naar aanleiding van zijn artikel ‘Ooit droomden we van auto’s en spaceshuttles. Waar brengt onze verbeelding ons nu?’. We spraken met hem over de rol van de journalistiek, het ondoorgrondelijke bodemleven, de mogelijkheden van het recht en het voorzorgsprincipe.

Vatan Hüzeir

Vatan Hüzeir is activist en onderzoeker. Hij vertelde ons over de acties die hij de afgelopen jaren heeft georganiseerd en het belang van activisme. Hij sprak over zijn onderzoek naar de banden tussen shell en de Erasmus Universiteit en de lange adem die nodig is wil je iets veranderen. Anoek vroeg hem wat wij met alle resultaten moesten gaan doen, naar een mogelijke laatste scene. Volgens Vatan moet een hele concrete eis gesteld worden en moeten we niet stoppen tot het gerealiseerd is. Deze eis moet haalbaar zijn, niet te ver weg liggen, het moet betrokkenheid oproepen.

Suzanne Kröger

Suzanne Kröger, tot vorig jaar klimaatactivist voor Greenpeace en nu lid van de Tweede Kamer voor GroenLinks, probeert het lange-termijn denken weer een plek te geven in de politiek. Direct na een Kamerdebat over de uitbreiding van de luchthaven in Lelystad kwam ze naar Optie C. Ze vertelt over de boosheid van de omwonenden en de taal van de bestuurders. Wat haar opvalt: De samenleving wil wel veranderen maar de politiek durft geen stappen te zetten die niet bijdragen aan korte-termijn economisch gewin. Uit angst voor electoraal verlies houden ze vast aan traditioneel beleid. Volgens Suzanne moet de politiek meer durf hebben en andere, meer duurzame waarden leidend maken, ook als dat op de korte termijn geen gewin oplevert.

Hoe? Volgens Suzanne moeten we de klimaatcrisis invoelbaar maken. De directe impact moet zichtbaar zijn in het nieuws en in de gesprekken in de Tweede Kamer. Er moeten meer verbanden gelegd worden en de omvang van de crisis moet getoond worden. Suzanne twijfelt niet dat het anders kan.

Mathias Bienstman

Met Mathias Bienstman spraken we in Hasselt over klimaatbewegingen, de Zapatistas en de grenzen van groei. Hij vertelde over zijn jaren als klimaatactivist en hoe hij, na vele malen in de gevangenis te hebben gezeten door zijn protesten, nu als beleidscoördinator bij de Bond Beter Leefmilieu uit is op draagvlak voor zijn ideeën om klimaatontwrichting tegen te gaan.

Volgens wetenschappers zijn de komende vier jaar doorslaggevend voor leven op onze planeet. Als de wereldwijde vervuiling door broeikasgassen niet daalt voor 2020, kunnen we een veilig klimaat op de buik schrijven. Mathias wijst op het belang van coalities en lobbyen voor maatschappelijke verandering. Europees en nationaal beleid moet niet langer economisch gewin centraal stellen maar juist de grenzen van ons ecosysteem. Alleen dan kan er volgens Mathias werkelijk iets veranderen.